Hlutverk Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar er að vernda líf og heilsu manna, eignir og umhverfi með því að tryggja faglegan undirbúning mannvirkjagerðar og virkt eftirlit með gæðum, öryggi og heilnæmi. Að stuðla að stöðugleika á húsnæðismarkaði og tryggja almenningi aðgengi...

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun

Fræðsla og forvarnir

Gögn og mælaborð

Brunavarnir

Burður

Byggingarreglugerð

Byggingarvörur

Fagaðilar í mannvirkjagerð

Fasteignaskrá

Húsnæðisáætlanir

Húsnæðisbætur og leigumál

Landeignaskrá

Lán til einstaklinga

Lán til lögaðila

Lífsferilsgreining (LCA)

Mannvirkjarannsóknasjóður - Askur

Mannvirkjaskrá

Markaðseftirlit

Rafmagnsöryggi

Rb-blöð

Stofnframlög

Þjónustuflokkar

Húsnæðisbætur

Lánavefur

Öryggi mannvirkja

Sveitarfélagsgátt

Um HMS

Fréttir

Gjaldskrá HMS

Lög og reglugerðir

Umsóknir og eyðublöð

Útgefið efni

Vaxtatafla

Ávinningur af bættri orkunýtingu eldri bygginga - Aðgerð 3.7 í Vegvísi að vistvænni mannvirkjagerð

Ávinningur af bættri orkunýtingu eldri bygginga.pdf

Lokaskýrsla fyrir Ask - mannvirkjarannsóknasjóð

Kynning á orkunýtingu í byggingum á Íslandi 2023 (mínúta 51)

Verkefnið er aðgerð 3.7 í Vegvísi að vistvænni mannvirkjagerð

Haustið 2022 var sótt um rannsóknarstyrk í mannvirkjasjóðinn Ask fyrir verkefni sem var lýst sem aðgerð 3.7 í Vegvísi að vistvænni mannvirkjagerð. Ætlunin var að rannsaka hvort og hvernig bæta megi orkunýtingu eldri bygginga þannig að það leiði til umhverfislegs og jafnvel fjárhagslegs ávinnings til lengri tíma. 

Markmið verkefnisins var að meta ávinning af bættri orkunýtingu eldri bygginga með því að varpa ljósi á nauðsynlega fjárfestingu í endurbótum á húsnæðinu til þess að draga úr kolefnisspori og orkukostnaði næstu áratugi. 

Í I. hluta Vegvísisins kom fram að birt flatarmál bygginga á Íslandi var um 38.000.000 m2 og að áhrif orkunotkunar í rekstri bygginga var talin vera 30% af heildarlosun gróðurhúsalofttegunda eða rúmlega 105 tonn CO2-íg á ári. Til þess að kanna hvort og hvernig skynsamlegt var að bæta orkunýtingu á eldri byggingum verður skoðað: 

hver orkunýting var eftir aldri og tegund bygginga, 

hvaða endurbótaleiðir komu til greina og hvað þær kostuðu, 

hvaða umhverfisleg áhrif þær högðum.a. m.t.t. losunar gróðurhúsalofttegunda, 

hvort og hvenær fjárfesting til bættrar orkunýtingar borgaði sig fyrir húseiganda, 

hvort og hvenær fjárfesting til bættrar orkunýtingar borgaði sig samfélagslega m.t.t. framtíðar uppbyggingar.

Ákveðið var að vinna verkefnið með hliðsjón af niðurstöðum um raun orkunotkun úr skýrslunni „Orkunotkun í byggingum – gögn um raunnotkun“ útgefin 14. apríl 2023 (aðgerð 3.1 í Vegvísinum). 

Krosslímdar timbureiningar - áhættuþættir - meðhöndlun/leiðbeiningablöð - RB-blað

Krosslímdar timbureiningar.pdf

Cross laminet timber.pdf

Verkefnið var hugsað í tvennu lagi. Í fyrsta lagi rannsókn á rakaástandi krosslímdra timbureininga á uppsetningartíma og eftir að byggingin er fullkláruð. Mismunandi rakaálag rannsakað og áhættugreining út frá því. Rannsóknarspurningin var hvort verið sé að búa til aðstæður fyrir örveruvöxt eftir að hús er tekið í notkun ef ekki er farið með byggingaefnið eins og viðkvæmt byggingarefni, sem þarfnast sérstakra varna á verktíma? Mismunandi samsetningar eininga voru rýndar og áhættumetnar út frá varma/raka og loftflæði. Liggja erfiðir áhættuþættir eininganna t.d. við steypta gólfplötu eða við votrými ? Hvernig skal leysa það? Unnið var með tillögur að betri lausnum. Einnig voru skoðuð veðurfarsáhrif með tilliti til framtíðar, hvaða áhrif höfðu loftslagsbreytingar á eðli þessara bygginga.

Seinni áfangi verkefnisins var að vinna gögnin áfram, greina hvar lá áhætta þessara húsa á Íslandi miðað við veðurfar og setja saman RB-leiðbeiningablað fyrir krosslímdar einingar miðað við íslenskar aðstæður. Þá hvernig skuli bera sig að í byggingu slíkra húsa svo heilnæmt húsnæði væri tryggt til framtíðar. Vinna greinagóðar verklýsingar fyrir framkvæmdatíma með rakaöryggi í fyrirrúmi. Áhuginn var á þeim stað að rannsaka þessar húsagerðir með tilliti til íslenskra aðstæðna og leggja vigt í að vinna hlutina rétt og fræða byggingariðnaðinn um mikilvægi réttra vinnuaðferða. 

Hringrásarhús – leiðarvísir til framtíðar

Hringrásarhús -leiðarvísir til framtíðar lokaskýrsla.pdf

Lokaskýrsla 1 fyrir Ask - mannvirkjarannsóknasjóð 

Hringrásarhús - leiðarvísir til framtíðar.pdf

Lokaskýrsla 2 fyrir Ask - mannvirkjarannsóknasjóð

Byggt umhverfi er ábyrgt fyrir 40% af orkunotkun heimsins og þriðjungi CO2-losunar á heimsvísu. Með vaxandi íbúafjölda í heiminum, sem áætlað er að fjölgi um 2,5 milljarða í þéttbýli árið 2050, og þá staðreynd að enn á eftir að byggja um það bil 60% af því byggða umhverfi sem þarf til að koma til móts við þennan vaxandi íbúafjölda, þá bíður okkur risastór áskorun að takast á við þann veruleika. Við teljum að þetta verkefni geti verið fyrsta skrefið í að sýna fram á möguleika okkar á Íslandi til að takast á við þetta risastóra verkefni. Með því að prófa verkefnið á litlum skala fyrst gerði það okkur kleift að gera tilraunir til að finna bestu lausnirnar en markmið verkefnisins var líka að hægt væri að skala verkefnið upp þannig að það hefði sýnileg áhrif á kolefnisspor mannvirkjagerðar á Íslandi. 

Endurnýting og þróun á byggingarefni úr úrgangi og afgöngum sem féllu til í nærumhverfi verkefnisins eins og að nýta gróðurhús sem stóðu auð og voru í niðurníðslu, afskurð af yleiningaframleiðslu Límtré Vírnets sem var með verksmiðju í nágrenninu, afgangar og afurðir sem falla til hjá Skógrækt Þjórsárdals, en þessir aðilar voru formlegir samstarfsaðilar verkefnisins. Lokamarkmið þessa hluta var að húsið yrði 90% úr endurunnu/nýttu byggingarefni og hefði þau efni fengið þær vottanir sem staðlar, lög og reglugerðir kröfðust. 

Þróun og skráning á verklagi og vinnubrögðum við framkvæmdina. Á þessu stigi sköpuðust ný þekking, nýtt verklag og nýjar lausnir við húsbyggingu. Lokamarkmið þessa hluta var að fagaðilar sem komu að verkefninu þróuðu nýjar aðferðir og efnistök sem nýttust öðrum sem vildu byggja á þennan hátt. 

Rafræn framsetning upplýsinga þar sem afraksturinn var vefsíða með upplýsingum um verkefnið og þá aðferðafræði sem notuð var, hvernig hægt var að nota endurunnið byggingarefni á Íslandi og nýta það sem til fellur í nærumhverfinu. Með þessu var hægt að stuðla að hugarfarsbreytingu hjá almenningi og innan byggingariðnaðarins.

Building a better, greener value stream through LEAN & BIM

Building a better, greener value stream.pdf

Takmarkið með rannsókninni var að rannsaka tengsl BIM innleiddu í íslenskan byggingariðnað nútímans og kanna möguleika á breytingum til batnaðar með LEAN hugmyndafræði fyrir sama iðnað. Ennfremur var ætlunin að kanna hvort slík breyting gæti leitt til grænni hugmyndafræði og lausna í hönnun framtíðar. Rannsóknin sneri fyrst og fremst að íslenskum byggingariðnaði.

Fyrsta viðfangsefni er að skoða BIM út frá hönnunarforsendum og greina hvernig með það er unnið í höndum hönnuða.

Annað viðfangsefni er að koma auga á tengslum BIM við tólin sem LEAN hugmyndafræðin býr yfir,

Þriðja viðfangsefnið er að rannaka annmarka og greina vanda við innleiðingu BIM í íslenskum veruleika í dag.

Fjórða viðfangsefnið er að koma auga á sóun í núverandi ferlum.

Fimmta viðfangsefnið er að útbúa leiðbeiningu eða ráðleggingar til þess að breyta og bæta þessa ferla með BIM og LEAN, með áherslu á grænar leiðir til þess takmarks.

Askur - mannvirkjarannsóknasjóður

Building a better, greener value stream through LEAN & BIM

- Askur - mannvirkjarannsóknasjóður

Askur - mannvirkjarannsóknasjóður

Building a better, greener value stream through LEAN & BIM

- Askur - mannvirkjarannsóknasjóður

Building a better, greener value stream through LEAN & BIM

Building a better, greener value stream through LEAN & BIM